Αρχαία Α΄ Γυμνασίου: Μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 13: Δάμων και Φιντίας

Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη 10.4.3 – 6 (διασκευή)

 Όταν ασκούσε την εξουσία ο Διόνυσος, κάποιος Φιντίας Πυθαγόρειος, που είχε συνωμοτήσει εναντίον του άρχοντα και επρόκειτο να τιμωρηθεί, ζήτησε από τον Διονύσιο χρόνο, για να τακτοποιήσει προηγουμένως τις υποθέσεις του· είπε ότι θα δώσει για εγγύηση έναν από τους φίλους του. Κι επειδή ο άρχοντας απόρησε αν υπάρχει τέτοιος φίλος που θα δεχτεί να φυλακιστεί αντί για εκείνον, ο Φιντίας προσκάλεσε κάποιον από τους φίλους του, Δάμων στο όνομα και Πυθαγόρειος φιλόσοφος, ο οποίος αμέσως μπήκε εγγυητής. Κάποιοι λοιπόν, επαινούσαν την υπερβολή της αγάπης προς τους φίλους, μερικοί όμως καταλόγιζαν επιπολαιότητα και παραφροσύνη στον εγγυητή. Και την καθορισμένη ώρα όλος ο λαός συγκεντρώθηκε περιμένοντας με αγωνία αν ο Φιντίας θα τηρήσει την υπόσχεσή του. Και όταν πια πλησίαζε η ώρα, την τελευταία στιγμή, ο Φιντίας ανέλπιστα ήρθε τρέχοντας. Ο Διονύσιος, λοιπόν, από θαυμασμό απάλλαξε από την τιμωρία τον κατηγορούμενο και παρακάλεσε τους άνδρες να τον δεχτούν ως τρίτο στη φιλία τους. 

Αρχαία Α΄ Γυμνασίου: Μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 12: Αθήνα και Ατλαντίδα

Πλάτων, Τίμαιος 25a - d (διασκευή)

 

 Στην Ατλαντίδα, λοιπόν, το νησί, συγκροτήθηκε μεγάλη και αξιοθαύμαστη δύναμη βασιλέων, που κυριαρχούσε σε ολόκληρο το νησί και σε πολλά άλλα νησιά και μέρη της ξηράς. Αυτή, λοιπόν, όλη η δύναμη, αφού συνενώθηκε, το δικό σας και το δικό μας τόπο και όλη την περιοχή που βρίσκεται μέσα στο στόμιο επιχείρησε κάποτε να υποδουλώσει με μία και μόνη επίθεση. Τότε, λοιπόν, Σόλωνα, η δύναμη της πόλης σας σε όλους γενικά τους ανθρώπους έγινε ξακουστή για τη γενναιότητα και το σθένος της · γιατί ξεχώρισε από όλες στη γενναιότητα και στις πολεμικές τέχνες, αφού κατά τον πόλεμο διέτρεξε στους έσχατους κινδύνους, και αφού νίκησε τους επιδρομείς, έστησε μνημείο νίκης, και παρεμπόδισε την υποδούλωση όσων δεν είχαν ακόμη υποδουλωθεί και όλους τους άλλους τους ελευθέρωσε χωρίς υστεροβουλία. Και αργότερα, αφού έγιναν πολύ δυνατοί σεισμοί και κατακλυσμοί, το νησί της Ατλαντίδας, βυθίστηκε στη θάλασσα και εξαφανίστηκε· γι’ αυτό και σήμερα είναι αδιάβατο και ανεξερεύνητο το εκεί πέλαγος. 

Αρχαία Α΄ Γυμνασίου: Μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 11: Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 5.19.4-6 (διασκευή)

 Εκεί όπου έγινε η μάχη και στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε και πέρασε τον Υδάσπη ποταμό, έκτισε πόλεις ο Αλέξανδρος. Και έδωσε στη μία πόλη το όνομα Νίκαια από τη νίκη του κατά των Ινδών, και στην άλλη το όνομα Βουκεφάλα στη μνήμη του ίππου του Βουκεφάλα, που πέθανε εκεί επειδή καταβλήθηκε από τον καύσωνα και τα γηρατειά, αφού είχε προηγουμένως υποφέρει πολλά και είχε περάσει πολλούς κινδύνους μαζί με τον Αλέξανδρο και τον οποίο ίππευε μόνο ο Αλέξανδρος, επειδή απέρριπτε ως ανάξιους όλους τους άλλους αναβάτες, και ήταν μεγαλόσωμος και γενναίος. Και είχε σημάδι του ένα κεφάλι βοδιού χαραγμένο πάνω του, εξαιτίας του οποίου λένε ότι έφερε και το όνομα αυτό· άλλοι, λένε ότι είχε λευκό σημάδι στο κεφάλι του, ενώ ο ίδιος ήταν μαύρος, το οποίο έμοιαζε πάρα πολύ με κεφάλι βοδιού. Αυτό το άλογο ο Αλέξανδρος το έχασε στη χώρα των Ουξίων, και γι’ αυτό ο Αλέξανδρος διακήρυξε δημόσια στη χώρα ότι θα εκτελέσει όλους τους Ουξίους, αν δεν του επιστρέψουν το άλογο. Γιατί τόσο μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον του Αλέξανδρου γι’ αυτό το άλογο.

Αρχαία Α΄ Γυμνασίου: Μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 10: Ο Σωκράτης για τη φιλία

Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2.4.1-7 (διασκευή)

 Αυτό λοιπόν ακούω από πολλούς, ότι δηλαδή από όλα τα περιουσιακά στοιχεία το πιο σημαντικό είναι ο φίλος, ο πιστός και ο καλός, όμως οι περισσότεροι φροντίζουν περισσότερο για οτιδήποτε άλλο παρά για την απόκτηση φίλων. Και πράγματι αποκτούν σπίτια και αγρούς και δούλους και ζώα και σκεύη, αλλά φίλο, που λένε ότι είναι το μεγαλύτερο αγαθό, δε φροντίζουν να αποκτήσουν. Και όμως ποιο άλογο ή ποιο ζευγάρι ζώων είναι τόσο χρήσιμο όσο βέβαια ο καλός φίλος; Και ποιος δούλος είναι τόσο ευνοϊκός και πιστός; Ή ποιο άλλο απόκτημα είναι τόσο χρήσιμο σε όλα; Γιατί ο καλός φίλος αφιερώνεται στην κάλυψη των αναγκών του φίλου του και, αν χρειάζεται να κάνει καλό σε κάποιον, τον ενισχύει βοηθώντας τον, και αν τον ταράζει κάποιος φόβος, τον βοηθάει μαζί με άλλους και όταν αυτός ευτυχεί, του προσφέρει πολύ μεγάλη ευχαρίστηση, ενώ όταν δυστυχεί, καταβάλλει πάρα πολλές προσπάθειες να τον στήσει πάλι στα πόδια του. Αλλά όμως μερικοί προσπαθούν να καλλιεργήσουν δέντρα για τον καρπό τους, ενώ το απόκτημα που παράγει κάθε λογής καρπούς, το οποίο καλείται φίλος, οι περισσότεροι το φροντίζουν με βραδύτητα και αμέλεια.

Αρχαία Α΄ Γυμνασίου: Μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 9: Ανυπέρβλητα πρότυπα

Ἱσοκράτης, Εὐαγόρας 1-6 (διασκευή)

 Επειδή βλέπω, Νικοκλή, ότι τιμάς τον τάφο του πατέρα σου όχι μόνο με το πλήθος και τη λαμπρότητα των προσφορών σου, αλλά και με χορούς και με μουσική και με αθλητικούς αγώνες, θεώρησα ότι ο Ευαγόρας, αν νιώθουν κάτι οι νεκροί για όσα γίνονται εδώ, χαίρεται που βλέπει τη φροντίδα για αυτόν και τη μεγαλοπρέπεια των τιμών σου προς αυτόν. Και θα όφειλε πολύ μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη, αν κάποιος μπορούσε να μιλήσει όπως του αξίζει για τις αρχές της ζωής του και τις ριψοκίνδυνες πράξεις του· διότι θα διαπιστώσουμε ότι οι φιλόδοξοι και γενναίοι άντρες κάνουν τα πάντα φροντίζοντας πώς θα αφήσουν πίσω τους αθάνατη την υστεροφημία τους. Και ποιος δε θα στενοχωριόταν, όταν βλέπει ότι αυτοί που έζησαν τον καιρό των Τρωικών υμνούνται, ενώ για τον εαυτό του γνωρίζει εκ των προτέρων ότι, ακόμα και αν ξεπεράσει τις αρετές εκείνων, ποτέ δε θα κριθεί άξιος για τέτοιους επαίνους; Και υπαίτιος γι’ αυτά είναι ο φθόνος· γιατί τόσο μικρόψυχοι είναι μερικοί από τη φύση τους, ώστε με μεγαλύτερη ευχαρίστηση θα άκουγαν να επαινούνται αυτοί για τους οποίους δε γνωρίζουν εάν έχουν υπάρξει, παρά αυτοί από τους οποίους συμβαίνει να έχουν οι ίδιοι ευεργετηθεί.