Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

 Ενότητα Ζ΄: Η επιστήμη στην υπηρεσία της άμυνας του κράτους

Πλουτάρχου Μάρκελλος, 14.12-15

Καὶ μέντοι καὶ Ἀρχιμήδης, Ἱέρωνι τῷ βασιλεῖ συγγενὴς ὢν καὶ φίλος, ἔγραψεν ὡς τῇ δοθείσῃ δυνάμει τὸ δοθὲν βάρος κινῆσαι δυνατόν ἐστι καὶ νεανιευσάμενος […] εἶπεν ὡς εἰ γῆν εἶχεν ἑτέραν, ἐκίνησεν ἂν ταύτην μεταβὰς εἰς ἐκείνην. Θαυμάσαντος δὲ τοῦ Ἱέρωνος, καὶ δεηθέντος εἰς ἔργον ἐξαγαγεῖν τὸ πρόβλημα καὶ δεῖξαί τι τῶν μεγάλων κινούμενον ὑπὸ σμικρᾶς δυνάμεως, ὁλκάδα τριάρμενον τῶν βασιλικῶν πόνῳ μεγάλῳ καὶ χειρὶ πολλῇ νεωλκηθεῖσαν, ἐμβαλὼν ἀνθρώπους τε πολλοὺς καὶ τὸν συνήθη φόρτον, αὐτὸς ἄπωθεν καθήμενος, οὐ μετὰ σπουδῆς ἀλλ' ἠρέμα τῇ χειρὶ σείων ἀρχήν τινα πολυσπάστου, προσηγάγετο, λείως καὶ ἀπταίστως, ὥσπερ διὰ θαλάσσης ἐπιθέουσαν. Ἐκπλαγεὶς οὖν ὁ βασιλεὺς καὶ συννοήσας τῆς τέχνης τὴν δύναμιν, ἔπεισε τὸν Ἀρχιμήδην ὅπως αὐτῷ τὰ μὲν ἀμυνομένῳ τὰ δ' ἐπιχειροῦντι μηχανήματα κατασκευάσῃ πρὸς πᾶσαν ἰδέαν πολιορκίας. Οἷς αὐτὸς μὲν οὐκ ἐχρήσατο, τοῦ βίου τὸ πλεῖστον ἀπόλεμον καὶ πανηγυρικὸν βιώσας, τότε δ' ὑπῆρχε τοῖς Συρακοσίοις εἰς δέον ἡ παρασκευή, καὶ μετὰ τῆς παρασκευῆς ὁ δημιουργός.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 7η: Η επιστήμη στην υπηρεσία της άμυνας του κράτους

Πλούταρχος, Μάρκελλος 14.12-15

Και όμως και ο Αρχιμήδης, που ήταν συγγενής και φίλος του βασιλιά Ιέρωνα, έγραψε ότι είναι δυνατό με την ανάλογη δύναμη να μετακινήσει οποιοδήποτε βάρος και καυχώμενος σαν μικρό παιδί (…) είπε ότι, εάν διέθετε άλλη μία γη, θα μπορούσε να μετακινήσει αυτήν, αφού πήγαινε σ’ εκείνη. Αφού λοιπόν, απόρησε ο Ιέρωνας και του ζήτησε να θέσει σε εφαρμογή τη θεωρία του και να αποδείξει ότι κάτι μεγάλο κινείται από μικρή δύναμη, ένα φορτηγό πλοίο από τα βασιλικά  με τρία κατάρτια, που με μεγάλο κόπο και πολλά χέρια είχε τραβηχτεί από τη θάλασσα, αφού έβαλε μέσα και ανθρώπους πολλούς και το συνηθισμένο φορτίο, καθισμένος ο ίδιος μακριά, χωρίς πολλή βιασύνη αλλά ήρεμα, μετακινώντας με το χέρι του την άκρη του σχοινιού από ένα σύστημα τροχαλιών, ομαλά και χωρίς δυσκολία, τράβηξε προς το μέρος του (το φορτηγό πλοίο), σαν να διέσχιζε  τη θάλασσα. Επειδή εξεπλάγη ο βασιλιάς και κατανόησε τις δυνατότητες του ευρήματος, έπεισε τον Αρχιμήδη να κατασκευάσει γι’ αυτόν άλλες μηχανές για περιπτώσεις αμυντικού πολέμου και άλλες για επιθετικό πόλεμο, για κάθε μορφή πολιορκίας. Αυτές δεν τις χρησιμοποίησε βέβαια ο ίδιος, αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του χωρίς πόλεμο και γεμάτο απολαύσεις – τότε όμως υπήρχε στους Συρακούσιους ο κατάλληλος εξοπλισμός για τις ανάγκες τους  και με τον εξοπλισμό (υπήρχε και) ο δημιουργός του.