Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα ΣΤ΄: Η μουσική εξημερώνει

Πολυβίου, Ἱστορία 4.20.4-21.1

Μουσικὴν [….] πᾶσι μὲν ἀνθρώποις ὄφελος ἀσκεῖν, Ἀρκάσι δὲ καὶ ἀναγκαῖον. [….] Παρὰ μόνοις γὰρ Ἀρκάσι πρῶτον μὲν οἱ παῖδες ἐκ νηπίων ᾄδειν ἐθίζονται κατὰ νόμους τοὺς ὕμνους καὶ παιᾶνας, οἷς ἕκαστοι κατὰ τὰ πάτρια τοὺς ἐπιχωρίους ἥρωας καὶ θεοὺς ὑμνοῦσι∙ μετὰ δὲ ταῦτα […] πολλῇ φιλοτιμίᾳ χορεύουσι κατ’ ἐνιαυτὸν τοῖς Διονυσιακοῖς αὐληταῖς ἐν τοῖς θεάτροις [….]. Καὶ τῶν μὲν ἄλλων μαθημάτων ἀρνηθῆναί τι μὴ γιγνώσκειν οὐδὲν αἰσχρὸν ἡγοῦνται, τήν γε μὴν ᾠδὴν οὒτ’ ἀρνηθῆναι δύνανται διὰ τὸ κατ’ ἀνάγκην πάντας μανθάνειν, οὒθ’ ὁμολογοῦντες ἀποτρίβεσθαι διὰ τὸ τῶν αἰσχρῶν παρ’ αὐτοῖς νομίζεσθαι τοῦτο. […] Ταῦτά τέ μοι δοκοῦσιν οἱ πάλαι παρεισαγαγεῖν οὐ τρυφῆς καὶ περιουσίας χάριν, ἀλλὰ θεωροῦντες μὲν τὴν ἑκάστων αὐτουργίαν καὶ συλλήβδην τὸ τῶν βίων ἐπίπονον καὶ σκληρόν, θεωροῦντες δὲ τὴν τῶν ἠθῶν αὐστηρίαν, ἥτις αὐτοῖς παρέπεται διὰ τήν τοῦ περιέχοντος ψυχρότητα καὶ στυγνότητα τὴν κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τοῖς τόποις ὑπάρχουσαν.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 6η: Η μουσική εξημερώνει

Πολυβίου, Ἱστορία 4.20.4-21.1

Είναι ωφέλιμο για όλους τους ανθρώπους να ασκούνται στη μουσική, για τους Αρκάδες όμως είναι και αναγκαίο (ενν. να κάνουν κάτι τέτοιο). (…) Γιατί μόνο στους Αρκάδες τα παιδιά πρώτα συνηθίζουν να τραγουδούν από τη νηπιακή τους ηλικία, σύμφωνα με τους μουσικούς ρυθμούς, τους ύμνους και τους παιάνες, με τους οποίους ο καθένας εξυμνεί, κατά τα πατροπαράδοτα (ενν. έθιμα,) τους ντόπιους ήρωες και θεούς˙ και μετά από αυτά χορεύουν με μεγάλο συναγωνισμό κάθε χρόνο στα θέατρα με τη συνοδεία των αυλητών του Διονύσου. (…) Και για τα άλλα μαθήματα δεν θεωρούν καθόλου ντροπή να παραδεχθούν ότι δεν γνωρίζουν κάτι, ενώ βέβαια το τραγούδι ούτε μπορούν να δεχθούν ότι δεν το γνωρίζουν, επειδή υποχρεωτικά όλοι το μαθαίνουν, ούτε, εάν το ομολογήσουν, μπορούν να απαλλαγούν από αυτό, επειδή αυτό θεωρείται ντροπή στην κοινωνία τους. (…) Και μου φαίνεται ότι οι παλιοί τα θέσπισαν αυτά όχι για να καλλιεργήσουν τη φιληδονία και την επίδειξη πλούτου, αλλά επειδή παρατηρούσαν τον μόχθο του καθενός και με λίγα λόγια  τον κόπο και τη σκληρότητα της  ζωής τους και επειδή ακόμη παρατηρούσαν την αυστηρότητα των ηθών, η οποία έρχεται σ’ αυτούς ως συνέπεια του ψύχους και της τραχύτητας του τόπου στον οποίο ζουν και  που επικρατεί στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα 5η: Η ισονομία των πολιτών εγγύηση της δημοκρατίας

Ἱσοκράτους, Κατά Λοχίτου 18-21

Ἔστι δὲ δικαστῶν νοῦν ἐχόντων περὶ τῶν ἀλλοτρίων τὰ δίκαια ψηφιζομένους ἅμα καὶ τὰ σφέτερ’ αὐτῶν εὖ τίθεσθαι. Καὶ μηδεὶς ὑμῶν, εἰς τοῦτ’ ἀποβλέψας, ὅτι πένης εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν. Οὐ γὰρ δίκαιον ἐλάττους ποιεῖσθαι τάς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν ἀδόξων ἤ τῶν διωνομασμένων, οὐδὲ χείρους ἡγεῖσθαι τοὺς πενομένους ἤ τοὺς πολλὰ κεκτημένους. Ὑμᾶς γὰρ ἂν αὐτοὺς ἀτιμάζοιτ’, εἰ τοιαῦτα γιγνώσκοιτε περὶ τῶν πολιτῶν. Ἔτι δὲ καὶ πάντων ἂν εἴη δεινότατον, εἰ δημοκρατουμένης τῆς πόλεως μὴ τῶν αὐτῶν ἅπαντες τυγχάνοιμεν […]. Οὐκ, ἄν γέ μοι πεισθῆθ’,  οὕτω διακείσεσθε πρὸς ὑμᾶς αὐτοὺς οὐδὲ διδάξετε τοὺς νεωτέρους καταφρονεῖν τοῦ πλήθους τῶν πολιτῶν, οὐδὲ ἀλλοτρίους ἡγήσεσθ’ εἶναι τοὺς τοιούτους τῶν ἀγώνων, ἀλλ’ ὡς ὑπὲρ αὑτοῦ δικάζων οὕτως ἕκαστος ὑμῶν οἴσει τὴν ψῆφον. Ἅπαντας γὰρ ὁμοίως ἀδικοῦσιν οἱ τολμῶντες τοῦτον τὸν νόμον παραβαίνειν τὸν ὑπὲρ τῶν σωμάτων τῶν ὑμετέρων κείμενον.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 5η: Η ισονομία των πολιτών εγγύηση της δημοκρατίας

 

Ἱσοκράτης, Κατά Λοχίτου 18-21

Είναι βέβαια καθήκον των συνετών δικαστών, καθώς παίρνουν δίκαιες αποφάσεις για τις ξένες υποθέσεις, ταυτόχρονα να ρυθμίζουν και τα δικά τους ζητήματα. Και κανείς σας να μη θεωρεί σωστό, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι είμαι φτωχός και ένας άνθρωπος του λαού, να μειώσει το πρόστιμο (ενν. που μου αναλογεί). Γιατί δεν είναι δίκαιο να επιβάλλετε ηπιότερες ποινές για τους άσημους παρά για τους επιφανείς ούτε και να θεωρείτε τους φτωχούς υποδεέστερους από αυτούς που κατέχουν πολλά. Γιατί μπορεί να ατιμάσετε ενδεχομένως τον εαυτό σας, εάν αποφασίσετε με αυτά τα κριτήρια για τους πολίτες. Και ακόμη το πιο φοβερό από όλα μπορεί να είναι, εάν, ενώ η πόλη έχει δημοκρατικό καθεστώς, δεν απολαμβάνουμε όλοι ανεξαιρέτως τα ίδια δικαιώματα (…). Αν με ακούσετε βέβαια, δεν θα συμπεριφερθείτε με αυτόν τον τρόπο στους εαυτούς σας, ούτε θα καθοδηγήσετε τους νεότερους να περιφρονούν τον λαό, ούτε θα νομίζετε ότι είναι ξένες  οι δίκες αυτού του είδους, αλλά ο καθένας σας θα ψηφίσει με την ιδέα ότι δικάζει για λογαριασμό του. Γιατί αυτοί που τολμούν να παραβαίνουν αυτόν τον νόμο, που ισχύει για την προστασία της δικής σας σωματικής ακεραιότητας, αδικούν εξίσου όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα 4η: Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης

Ἱσοκράτους, Περί εἰρήνης 19-21

Ἆρ’ οὖν ἂν ἐξαρκέσειεν ἡμῖν, εἰ τήν τε πόλιν ἀσφαλῶς οἰκοῖμεν καὶ τὰ περὶ τὸν βίον εὐπορώτεροι γιγνοίμεθα καὶ τά τε πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς ὁμονοοῖμεν καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν εὐδοκιμοῖμεν; Ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι τούτων ὑπαρξάντων τελέως τὴν πόλιν εὐδαιμονήσειν. Ὁ μὲν τοίνυν πόλεμος ἁπάντων ἡμᾶς τῶν εἰρημένων ἀπεστέρηκεν· καὶ γὰρ πενεστέρους ἐποίησεν, καὶ πολλοὺς κινδύνους ὑπομένειν ἠνάγκασεν καὶ πρὸς τοὺς Ἕλληνας διαβέβληκεν καὶ πάντας τρόπους τεταλαιπώρηκεν ἡμᾶς.  Ἤν δὲ τὴν εἰρήνην ποιησώμεθα, […] μετὰ πολλῆς μὲν ἀσφαλείας τὴν πόλιν οἰκήσομεν, ἀπαλλαγέντες πολέμων καὶ κινδύνων καὶ ταραχῆς, […] καθ’ ἑκάστην δὲ τὴν ἡμέραν πρὸς εὐπορίαν ἐπιδώσομεν, […] ἀδεῶς γεωργοῦντες καὶ τὴν θάλατταν πλέοντες καὶ ταῖς ἄλλαις ἐργασίαις ἐπιχειροῦντες αἳ νῦν διὰ τὸν πόλεμον ἐκλελοίπασιν. Ὀψόμεθα δὲ τὴν πόλιν διπλασίας μὲν ἢ νῦν τὰς προσόδους λαμβάνουσαν, μεστὴν δὲ γιγνομένην ἐμπόρων καὶ ξένων καὶ μετοίκων, ὧν νῦν ἐρήμη καθέστηκεν. Τὸ δὲ μέγιστον∙ συμμάχους ἕξομεν ἅπαντας ἀνθρώπους, οὐ βεβιασμένους, ἀλλὰ πεπεισμένους.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

 Ενότητα 4η: Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης

Ἱσοκράτης, Περί εἰρήνης 19-21

Άραγε λοιπόν θα μας ήταν αρκετό, εάν κατοικούμε την πόλη με ασφάλεια και (αν) γινόμαστε πλουσιότεροι όσον αφορά στην περιουσία μας και (αν) έχουμε ομόνοια μεταξύ μας και (αν) χαίρουμε εκτίμησης μεταξύ των Ελλήνων; Γιατί προσωπικά βέβαια θεωρώ ότι, αν γίνουν αυτά, θα έχει απόλυτη ευημερία η πόλη. Ο πόλεμος λοιπόν μας στέρησε όλα ανεξαιρέτως τα αγαθά που έχουν προαναφερθεί. Γιατί κιόλας μας κατέστησε φτωχότερους και μας ανάγκασε να υπομένουμε πολλούς κινδύνους και μας έχει συκοφαντήσει στους Έλληνες και μας υπέβαλε σε κάθε είδους ταλαιπωρία. Αν όμως συνάψουμε ειρήνη, (…) από τη μια θα κατοικούμε στην πόλη με μεγάλη ασφάλεια, αφού απαλλαγούμε από πολέμους και κινδύνους και τη διχόνοια, (…) και από την άλλη κάθε μέρα θα γινόμαστε πιο εύποροι, (…) καλλιεργώντας τη γη χωρίς φόβο και πλέοντας στη θάλασσα και ασχολούμενοι με τα άλλα επαγγέλματα, τα οποία τώρα έχουν εκλείψει εξαιτίας του πολέμου. Και θα δούμε την πόλη να αποκτά διπλάσια βέβαια έσοδα απ’ ό,τι τώρα, να πλημμυρίζει από εμπόρους, ξένους και μετοίκους, από τους οποίους τώρα έχει ερημωθεί. Και το σημαντικότερο˙ θα έχουμε συμμάχους όλους τους ανθρώπους , όχι με τη βία αλλά με τη θέλησή τους.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα 3η: Η κατοχή της εξουσίας δεν εγγυάται την ευτυχία

Ξενοφῶντος, Ἱέρων 4.6-9

Εἰ δὲ σὺ οἴει ὡς πλείω ἔχων τῶν ἰδιωτῶν κτήματα ὁ τύραννος διὰ τοῦτο καὶ πλείω ἀπ’ αὐτῶν εὐφραίνεται, οὐδὲ τοῦτο οὕτως ἔχει, ὦ Σιμωνίδη, ἀλλ’ ὥσπερ οἱ ἀθληταὶ οὐχ ὅταν ἰδιωτῶν γένωνται κρείττονες, τοῦτ’ αὐτοὺς εὐφραίνει, ἀλλ’ ὅταν τῶν ἀνταγωνιστῶν ἥττους, τοῦτ’ αὐτοὺς ἀνιᾷ, οὕτω καὶ ὁ τύραννος οὐχ ὅταν τῶν ἰδιωτῶν πλείω φαίνηται ἔχων, τότ’ εὐφραίνεται, ἀλλ’ ὅταν ἑτέρων τυράννων ἐλάττω ἔχῃ, τούτῳ λυπεῖται· τούτους γὰρ ἀνταγωνιστὰς ἡγεῖται αὑτῷ τοῦ πλούτου εἶναι. Οὐδέ γε θᾶττόν τι γίγνεται τῷ τυράννῳ ἢ τῷ ἰδιώτῃ ὧν ἐπιθυμεῖ. Ὁ μὲν γὰρ ἰδιώτης οἰκίας ἢ ἀγροῦ ἢ οἰκέτου ἐπιθυμεῖ, ὁ δὲ τύραννος ἢ πόλεων ἢ χώρας πολλῆς ἢ λιμένων ἢ ἀκροπόλεων ἰσχυρῶν […]. Ἀλλὰ μέντοι καὶ πένητας ὄψει οὐχ οὕτως ὀλίγους τῶν ἰδιωτῶν ὡς πολλοὺς τῶν τυράννων. Οὐ γὰρ τῷ ἀριθμῷ οὔτε τὰ πολλὰ κρίνεται οὔτε τὰ ὀλίγα, ἀλλὰ πρὸς τὰς χρήσεις· ὥστε τὰ μὲν ὑπερβάλλοντα τὰ ἱκανὰ πολλά ἐστι, τὰ δὲ τῶν ἱκανῶν ἐλλείποντα ὀλίγα. Τῷ οὖν τυράννῳ τὰ πολλαπλάσια ἧττον ἱκανά ἐστιν εἰς τὰ ἀναγκαῖα δαπανήματα ἢ τῷ ἰδιώτῃ

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

 Ενότητα 3η: Η κατοχή της εξουσίας δεν εγγυάται την ευτυχία

Ξενοφώντας, Ἱέρων 4.6-9

Εάν μάλιστα εσύ νομίζεις ότι, επειδή ο τύραννος έχει περισσότερα αγαθά από τους απλούς πολίτες, γι’ αυτό και χαίρεται περισσότερο από αυτούς, ούτε και αυτό είναι έτσι, Σιμωνίδη. Αλλά όπως ακριβώς οι αθλητές δεν χαίρονται, κάθε φορά που γίνονται ανώτεροι από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν αποδεικνύονται κατώτεροι από τους αντιπάλους τους, αυτό τους στενοχωρεί, έτσι και ο τύραννος δεν χαίρεται, όταν φαίνεται να έχει περισσότερα από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν έχει λιγότερα από άλλους τυράννους, αυτό του προκαλεί  θλίψη· γιατί τους θεωρεί αυτούς ανταγωνιστές του στον πλούτο. Ούτε βέβαια αποκτά ο τύραννος κάτι από όσα επιθυμεί γρηγορότερα από τον απλό πολίτη. Γιατί ο απλός πολίτης επιθυμεί μια οικία ή έναν αγρό ή κάποιον δούλο, ενώ ο τύραννος ή πόλεις ή εδάφη πολλά ή λιμάνια ή ισχυρές ακροπόλεις (…). Αλλά βέβαια δεν θα δεις κιόλας φτωχούς τόσο λίγους απλούς πολίτες όσο πολλούς τυράννους. Γιατί δεν κρίνονται ποσοτικά ούτε τα πολλά ούτε τα λίγα, αλλά με βάση τη χρησιμότητά τους· ώστε αυτά που υπερβαίνουν τα ικανοποιητικά είναι πολλά, ενώ αυτά που υπολείπονται είναι λίγα. Για τον τύραννο τα πολλαπλάσια επαρκούν λιγότερο για τα απαραίτητα έξοδα απ’ ό,τι (συμβαίνει) με τον απλό πολίτη.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα 2: Θυσία για την πατρίδα

Λυσίου, Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς 79-81

Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ, οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. Καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι. Ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

 Ενότητα 2η: Θυσία για την πατρίδα

Λυσίας, Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς 79-81

Επομένως ταιριάζει να θεωρούμε πολύ καλότυχους αυτούς οι οποίοι, αφού διακινδύνευσαν για τα πιο μεγάλα και τα πιο ωραία [ιδανικά], τελείωσαν τη ζωή [τους] με τον τρόπο αυτόν, χωρίς δηλ. να εμπιστευτούν τους εαυτούς τους στην τύχη ούτε να περιμένουν το φυσικό θάνατο, αλλά διαλέγοντας τον πιο ωραίο [θάνατο]. Και γι' αυτό βέβαια οι αναμνήσεις  γι' αυτούς [θα μένουν] αγέραστες και η τιμή [τους] αξιοζήλευτη από όλους τους ανθρώπους∙ αυτοί βέβαια πενθούνται λόγω της φύσης τους ως θνητοί, υμνούνται όμως λόγω της γενναιότητάς τους ως αθάνατοι. Και γι' αυτό βέβαια θάβονται με δημόσια φροντίδα και καθιερώνονται προς τιμήν τους αγώνες αθλητικοί, σοφίας και πλούτου (ιππικοί) με την ιδέα ότι είναι άξιοι αυτοί που έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο να τιμούνται με τις ίδιες τιμές με τους αθάνατους. Εγώ, λοιπόν, αυτούς και τους καλοτυχίζω για το θάνατό τους και τους ζηλεύω και θεωρώ ότι αυτοί μόνο από τους ανθρώπους άξιζαν περισσότερο να ζήσουν, οι οποίοι, ενώ σώματα θνητών είχαν, άφησαν πίσω τους αθάνατη μνήμη λόγω της ανδρείας τους.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: Τα αρχαία κείμενα

Ενότητα 1η: Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Ἡροδότου, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν, ἀπέδοντο ἄν αὐτήν τοῖς Ἕλλησιν οἱ Τρῶες, ἑκόντος γε ἤ ἄκοντος Ἀλεξάνδρου. Οὐ γάρ δή οὕτω γε φρενοβλαβής ἦν ὁ Πρία μος οὐδέ οἱ ἄλλοι Τρῶες, ὥστε τοῖς σφετέροις σώμασι καί τοῖς τέκνοις καί τῇ πόλει κινδυνεύειν ἐβούλοντο, ὅπως Ἀλέξανδρος Ἑλένῃ συνοικῇ. Εἰ δέ τοι καί ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις ταῦτα ἐγίγνωσκον, ἐπεί πολλοί μέν τῶν ἄλλων Τρώων, μάλιστα δέ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς, ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησιν, ἀπώλλυντο, Πρίαμος, εἰ καί αὐτός Ἑλένῃ συνῲκει, ἀπέδωκεν ἄν αὐτήν Μενελάῳ, ἵνα αὐτός καί οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ ἀπαλλαγεῖεν τῶν παρόντων κακῶν. Ἀλλ’ οὐ γάρ εἶχον Ἑλένην ἀποδοῦναι οὐδέ λέγουσιν αὐτοῖς τήν ἀλήθειαν ἐπίστευον οἱ Ἕλληνες, ὡς μέν ἐγώ γνώμην ἀποφαίνομαι, τοῦ δαιμονίου παρασκευάζοντος ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι καταφανές τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις ποιήσωσι, ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσί καί αἱ τιμωρίαι παρά τῶν θεῶν.

Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων

Ενότητα 1η:  Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Ἡρόδοτος, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

Εάν ήταν η Ελένη στην Τροία, θα την παρέδιδαν πίσω στους Έλληνες οι Τρώες, είτε το ήθελε βέβαια ο Αλέξανδρος είτε όχι. Γιατί δεν θα ήταν λοιπόν ο Πρίαμος τόσο παράφρων ούτε και οι υπόλοιποι Τρώες, ώστε να θέλουν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους, τα παιδιά τους και την πόλη τους, για να ζει ο Αλέξανδρος μαζί με την Ελένη. Εάν πράγματι είχαν αυτή τη γνώμη και στα πρώτα χρόνια (ενν. της πολιορκίας), όταν πολλοί βέβαια από τους υπόλοιπους Τρώες χάνονταν, και προπάντων οι γιοι του Πριάμου, κάθε φορά που συγκρούονταν με τους Έλληνες, αυτός, ακόμη κι αν ο ίδιος ζούσε μαζί με την Ελένη, θα την παρέδιδε πίσω στον Μενέλαο, για να απαλλαγούν οι υπήκοοί του από τις συμφορές που τους βρήκαν. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να παραδώσουν την Ελένη ούτε και τους εμπιστεύονταν οι Έλληνες ότι έλεγαν την αλήθεια, σύμφωνα με τη γνώμη μου, επειδή ο θεός σχεδίαζε να καταστήσουν με την ολοκληρωτική τους καταστροφή προφανές στους ανθρώπους αυτή την αρχή, ότι δηλαδή για τα βαριά παραπτώματα είναι μεγάλες και οι τιμωρίες που προέρχονται από τους θεούς.